miserable now

miserable now

Thursday, June 17, 2004

“De kelder ligt vol met kleurspoeling”
Gelderland bereidt zich voor op de ‘grijze golf’

Door Roel Griffioen

‘Hangjongeren’ en ‘probleemjongeren’ zijn termen die zowel in de media als in het publieke debat vaak worden gebezigd. Maar in de nabije toekomst zullen we veel meer last krijgen van ‘hangouderen’ en ‘probleemouderen’. Een grote grijze wolk hangt boven Europa. Ook boven Gelderland. “Arnhem moet rolstoelvriendelijk worden.”

In 2025 zal de hele generatie babyboomers de grens van 65 jaar hebben overschreden. Nu is 14% van de bevolking ouder dan 65 jaar. In 2025 is 25% van de Gelderse bevolking ouder dan 65 jaar. De eerste dijken worden opgetrokken om de vloedgolf op te vangen.

Vooruitziende blik

De gevolgen voor de samenleving zullen ingrijpend zijn: zowel op het terrein van wonen, werken, zorg, mobiliteit en consumptiepatronen. Niets zal meer hetzelfde zijn. It’s the end of the world as we know it. Gelukkig heeft het Gelders bestuur een vooruitziende blik.

“We zien de problemen, ja,” verklaart Theo Fillipsen van het bestuur. “Het is ook een beetje uit eigen belang. De meeste van ons hier bij het GS (Gelders bestuur, red) zullen binnenkort ook de zestig passeren. Ik ben zelf ook alweer veertig. Mijn vrouw heeft net de laatste hand aan een traplift gelegd. Mijn benen doen het nog prima, hoor. Het zijn puur voorzorgsmaatregelen. Als je eenmaal reuma hebt kun je het vergeten. Dan zit je mooi zonder lift, of je moet het laten doen, maar dat is veel duurder. We hebben vorige week een rollator gekocht. En de kelder ligt al vol kleurspoeling. Over tien jaar wil iedereen dat soort dingen, en dan moet je de prijs eens zien stijgen.”

Wat Fillipsen thuis in het klein doet, doet hij in de provincie in het groot. Hij is een van de aanjagers in het bestuur om in te spelen op de niet te voorkomen vergrijzing. “We zijn gaan bezinnen hoe we de zaakjes het beste op orde kunnen krijgen. Ik moet er niet aan denken dat er geen ziekenhuisbed voor me staat als ik door mijn rug ga. En ik probeer ook te voorkomen dat ik straks in de Euro Cinema (bioscoop in Arnhem, red) met mijn rolstoel tussen twee bioscoopstoelen vast zit. Het is allemaal vooruitdenken. Aan mijn kinderen kan ik het niet overlaten, die kunnen mij nu al niet luchten of zien.”

Om die redenen wil het GS 9.2 miljoen euro opzij schuiven voor het programma ‘Ontgroening en Vergrijzing’. Dit programma richt zich op de knelpunten die bij de vergrijzing optreden. Deze knel- en aandachtspunten zijn bijvoorbeeld gezondheidszorg, vervoer, bingoplaatsen, rollatorpakeermogelijkheden in en om de winkelcentra, een aangesterkt thuiszorgbataljon, Rene Froger-thema-avonden, maaltijden voor tandlozen, etc.

Verlaten

“De generatie vijftigers zal over 5 a 10 jaar massaal de arbeidsmarkt verlaten,” schrijft Hans Esmeijer, gedeputeerde voor Zorg Welzijn en Cultuur in de inleiding van het plan ‘Ontgroening en Vergrijzing. “Deze generatie zal over 15 jaar een groter en ander beroep doen op de woningmarkt, de welzijnsvoorzieningen en de gezondheidszorg.” Daarnaast liggen Pensioenen onder vuur, vut-regelingen staan op de helling en werknemers moeten in de toekomst mogelijk langer doorwerken. Maar de meest prangende vraag is: wat doen al deze omoes en opoes als ze hun tijd niet meer op de werkvloer kunnen slechten? Hoe houden wij ze van de straat? Het vraagt van vele spelers in dit veld van bouwen en wonen, welzijn en zorg een enorme inspanning: gemeentebesturen, woningcorporaties, projectontwikkelaars, provincie, welzijns- en zorgaanbieders, verzekeraars en (vertegenwoordigers van) de ouderen en toekomstige ouderen zelf.

Fillipsen en de zijnen doen daarom ook een appèl op de maatschappelijke verantwoordelijkheid. “Deze acties hebben alleen kans van slagen wanneer we samen de hand aan de ploeg slaan. Bij de provincie zijn de plannen in goede samenspraak tussen verschillende diensten en portefeuillehouders tot stand gekomen. Wij vertrouwen er op dat binnen de gemeentebesturen op een vergelijkbare manier naar de plannen wordt gekeken. Vooral op het gemeentelijk en bovengemeentelijk niveau moet de samenwerking en afstemming met andere relevante partners worden gerealiseerd. Dat zal niet in alle gevallen vanzelf gaan. Daarin is regie nodig van gemeentebesturen en steun vanuit de provincie. Bij moeilijk op te lossen knelpunten benutten we de korte lijnen en informele overlegsituaties, die louter op oplossingen gericht zijn: de Gelderse oplossingstafel.” De Gelderse oplossingstafel, inmiddels net zo befaamd als de Brabantse oploskoffie.

GS vs. GP?

Op 30 juni 2004 beslist het Gelders Parlement (GP) of het plan ‘Ontgroening en Vergrijzing wordt aangenomen. Theo Fillipsen heeft goede moed: “De meeste GP’ers zijn zelf ook de jongste niet meer. Me dunkt dat die hun toekomst ook wel veilig willen stellen.”

Toch kent het plan veel tegenstanders in het GP. Het zou te soft en omslachtig zijn. Hendrick van Ferme-Jonckheer (48 jaar) is zo’n tegenstander. “We moeten ons niet bij de vergrijzing neerleggen, zoals die opa’s bij het GS voorstellen, we moeten de vergrijzing tegengaan. Ik heb nu al last van die oudjes die de hele tijd met hun rollator in het park hangen. Ongelofelijk voor hoeveel overlast die zorgen. En als je er iets van zegt dan slaan ze d’r op los met die wandelstokken. Je kan tegenwoordig niet eens meer langs een bejaardentehuis lopen zonder dat je portemonnee gejat wordt.”

Van Ferme-Jonckheer is zelf met een tegenvoorstel gekomen. Het zeshonderd pagina’s tellende pamflet draagt de naam ‘Vergroening en Ontgrijzing’. Speerpunten zijn het gratis verstrekken van ‘pillen van Drion’ en het verplichtstellen van euthanasie boven de leeftijd van 75. “We moeten ons land groen en fris houden! Ouwe lullen moeten weg! Werkelijk, als we mee willen komen met de groeiende markteconomieën van China en India kunnen wij ons geld niet in onze ouwe ouders gaan steken. Dat geld moet geïnvesteerd worden! Pomp het in de economie, steek het in research, in het onderwijs, innovatie, wat dan ook. Wat mij betreft zuip je het weg in de kroeg, dat is tenminste een impuls voor de horeca. Het is van de zotte om kruiwagens vol euro’s naar de bejaardencentra te rijden, want wij hebben zelf ook geld nodig! En bovendien, zo pakken we de overbevolking ook gelijk aan!”

Franse Slag

Een ander geluid komt van de parlementariër Govert Overschot. “Ik pleit al jaren voor een andere aanpak. De Franse Slag noem ik het zelf, haha. Das een grapje, maar Frankrijk heeft wel een gidsfunctie. Nergens in de EU werken zoveel moeders en worden zoveel kinderen geboren als in Frankrijk. Dat is handig en goedkoop. Kijk, het probleem hier is dat de overheid de voortplanting totaal niet stimuleert. Sterker nog, je ziet ontzettend veel condoomreclames op tv. En dat is niet handig. Ik zou zo graag willen dat wij hier in Gelderland er werk van maken. En het is het nuttige met het aangename combineren he, haha.”

Overschot (23 jaar) is een man van daden. Zelf heeft hij al elf kinderen en het eerste kleinkind is op komst. “Kijk, ik kom zelf ook uit een groot gezin. Ik ben de middelste uit vijftien. Mijn ouders waren namelijk katholiek. Voor hen is kinderen baren dus verspreiding van het evangelie, haha.”

Maar bij het kinderen op aarde zetten houdt het als het aan hem ligt niet op. “Het gaat niet alleen om kwantiteit, maar ook om kwaliteit. Er moet geld in het laatje komen, want we moeten al die ouderenvoorzieningen dokken. Mijn Keessie van vijf heeft nu zijn eerste krantenwijk. Op de driewieler, ja.”

20:23 | posted by roel |