Wednesday, August 13, 2003
Terecht zijn onze verklarende handwoordenboeken terughoudend in het opnemen van jeugdtaal. Die is immers sterk aan mode onderhevig. Toch zou ik Koenen, Kramers en Van Dale in overweging willen geven om zaad- op te nemen, dat ik toch zeker al twintig jaar hoor gebruiken als 'negatief voorvoegsel'. “Wat een ongelooflijke zaadfilm”, “wat een zaadmuziek”. Ik ken dit gebruik zelf uit de studententaal, maar ik heb sterk de indruk dat zaad- sinds lang in veel bredere kring wordt gebruikt. Naar analogie van onder meer kut-, kanker- en klote- zou de Grote Van Dale het waarschijnlijk als volgt definiëren: ,,als eerste lid in samengestelde zn. met ongunstige bet. ter aanduiding dat het in het tweede lid genoemde hoogst vervelend, onaangenaam, minderwaardig is.'' Dat is hoogst saai, maar taalkundig wel correct. Het al in 1991 gesignaleerde zaadhaas voor 'klootzak, eikel', lijkt overigens z'n langste tijd te hebben gehad. Ik vond het slechts één keer op internet, maar wel in de tekst: ,,Een leuk woord, zaadhaas. Vooral als je het een paar keer achter elkaar zegt. Doet u maar: Zaadhaas, zaadhaas, zaadhaas, zaadhaas.''
Een en ander leverde verschillende reacties op. Zo schreef iemand: ‘In tegenstelling tot u heb ik het woord zaad in geen twintig jaar meer gehoord. En tijdens mijn middelbareschooltijd (Soest 1980-1986) gebruikten we het heel anders dan u beschrijft. Een zaadfilm was absoluut niet hetzelfde als een klotefilm. We gebruikten het woord niet voor films, alleen voor mensen. En dat waren dan geen rotmensen, maar eerder brave sukkels, type ribfluwelen broek en bruine schoenen, goed in natuurkunde, vergelijkbaar met het (latere?) nerd. Zo iemand heette dan een zaat of een zaatje. Jawel, met een t. Iemand was een zaat of “een beetje zaat”. Hij (vrijwel altijd jongens) kon zelfs “best aardig, alleen een beetje zaat” zijn. Dus lang niet zo negatief als in uw column.’
Iemand anders schreef: ‘Uit militaire dienst ken ik nog zaadexpres voor ‘verloftrein’. Zaadstengel en zaadschieter werden in negatieve zin gebruikt tegen bollen. Een bol, ook wel oliebol of kutbol, is een ‘recruut’. Een meisje met veel wisselende seksuele contacten werd een zaadcontainer genoemd.
(Uit: Woordenhoek NRC Ewoud Sanders 14 juni 2002)
11:48
| posted by roel |
|
|
 |
wim de bieslog
nupuntenel
onze man in rusland
liftcentrale
the smiths dagelijks brood